การขออนุญาตตั้งโรงงานและขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)
17/08/2023

การขออนุญาตตั้งโรงงานและขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)
17/08/2023

การขออนุญาตตั้งโรงงานและขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)
ผู้ประกอบการที่กำลังจะตั้งโรงงาน และต้องการขออนุญาตตั้งโรงงานและขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานตามข้อกำหนดของกฎหมาย โดยในปัจจุบันตาม พ.ร.บ. โรงงานฉบับแก้ไขใหม่ พ.ศ. 2562 ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงเพื่อทำให้การประกอบกิจการโรงงานได้รับความสะดวกและมีความคล่องตัวขึ้น โดยโรงงานขนาดเล็กจะประกอบกิจการง่ายขึ้น โรงงานขนาดใหญ่จะได้รับความสะดวกมากขึ้น

ในบทความจะพูดถึงความหมายและประเภทของโรงงาน รวมถึงการขออนุญาตตั้งโรงงานและการขอใบอนุญาตโรงงาน หรือใบ รง. 4 โดยมีขั้นตอนและวิธีการ 7 ข้อต้องรู้เกี่ยวกับการขออนุญาตตั้งโรงงานและขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)

7 ข้อต้องรู้เกี่ยวกับการขออนุญาตตั้งโรงงานและขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)

1. “โรงงาน” คืออะไร
ความหมายของ “โรงงาน” ตาม พ.ร.บ. โรงงานฉบับแก้ไขใหม่ พ.ร.บ. โรงงานฉบับนี้ได้เปลี่ยนขอบเขตความหมาย “โรงงาน” จากเดิมต้องมีเครื่องจักร 5 แรงม้า หรือคนงาน 7 คน มาเป็น มีเครื่องจักรมากกว่า 50 แรงม้า หรือคนงานมากว่า 50 คน เพราะฉะนั้นหากจำนวนแรงม้ารวมของเครื่องจักรน้อยกว่า 50 แรงม้าและจำนวนคนงานน้อยกว่า 50 คน จะไม่เข้าข่ายเป็นโรงงาน

ดังนั้น “โรงงาน” จึงหมายถึงคือ อาคาร สถานที่ หรือยานพาหนะที่ใช้เครื่องจักรมีกำลังรวมตั้งแต่ 50 แรงม้าขึ้นไป หรือใช้คนงาน 50 คน ขึ้นไป สำหรับ ทำ ผลิต ประกอบ บรรจุ ซ่อม ซ่อมบำรุง ทดสอบ ปรับปรุง แปรสภาพ ลำเลียง เก็บรักษา หรือทำลายสิ่งใดๆ

2. ทำไมต้องขออนุญาตตั้งโรงงาน
การใช้สถานที่เพื่อตั้งเป็นโรงงาน ต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่ทางการ เพื่อให้การดำเนินงานอยู่ภายใต้การควบคุมไม่ทำให้เกิดผลเสียต่อสังคม ทั้งในด้านสิ่งแวดล้อมและด้านอื่นๆ ทำให้การขออนุญาตตั้งโรงงานเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องปฏิบัติตามกฎหมายและไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ โดยประเภทโรงงานที่ต้องทำการแจ้งประกอบกิจการหรือขออนุญาตประกอบกิจการโรงงาน คือโรงงานที่มีเครื่องจักรขนาดตั้ง 50 แรงม้า หรือหรือคนงาน 50 คน ขึ้นไป ซึ่งจะต้องดำเนินตามขั้นตอนและเงื่อนไขที่กรมโรงงานอุตสาหกรรมกำหนดไว้

3. ประเภทของโรงงานที่ต้องขออนุญาตตั้งโรงงาน
ประเภทของโรงงานมีการแบ่งตามจำนวนขนาดแรงม้าของเครื่องจักรทั้งหมด จำนวนคนงาน และตามชนิดของโรงงาน โดยกรมโรงงานอุตสาหกรรมได้ประกาศใช้กฎกระทรวงกำหนดประเภท ชนิด และขนาดของโรงงาน พ.ศ. 2563 มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2563 ที่ผ่านมา เนื้อหาในกฎกระทรวงฉบับนี้นั้นได้กำหนดให้จำแนกโรงงานตามจำพวกดังต่อไปนี้

• โรงงานจำพวกที่ 1 ไม่ขึ้นกับขนาดแรงม้าของเครื่องจักรหรือจำนวนคนงาน แต่จะขึ้นกับประเภทของโรงงาน ซึ่งได้แก่ โรงงานการฟักไข่โดยใช้ตู้อบทุกขนาด โรงงานทำน้ำตาลจากมะพร้าว โรงงานซ่อมรองเท้าหรือเครื่องหนังทุกขนาด โรงงานซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้าหรือเครื่องมือไฟฟ้า โรงงานล้างรถยนต์ โรงงานซ่อมนาฬิกาหรือเครื่องประดับ โรงงาน โรงงานลงรักหรือประดับตกแต่งด้วยแก้ว มุก กระจก ทองหรืออัญมณี กำหนดให้โรงงานที่กล่าวไปทั้งหมดข้างต้นนี้เป็นโรงงานจำพวกที่ 1
• โรงงานจำพวกที่ 2ได้แก่ โรงงานอุตสาหกรรมโดยส่วนใหญ่ที่มีเครื่องจักรขนาดมากกว่า 50 แรงม้า แต่ไม่เกิน 75 แรงม้า และมีจำนวนคนงานมากกว่า 50 คน แต่ไม่เกิน 75 คน ทั้งนี้ขึ้นกับประเภทของโรงงานด้วย เพราะตามกฏกระทรวงฉบับนี้มีโรงงานหลายประเภทด้วยกันที่ถูกจำแนกเป็นโรงงานจำพวกที่ 3 โดยไม่ขึ้นกับจำนวนแรงม้าหรือจำนวนคนงาน
• โรงงานจำพวกที่ 3ได้แก่ โรงงานอุตสาหกรรมที่มีเครื่องจักรขนาดมากกว่า 75 แรงม้า และมีจำนวนคนงานมากกว่า 75 คน โดยใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานที่ได้รับ เรียกว่าใบ รง. 4 ดังนั้นตามกฎกระทรวงฉบับนี้มีโรงงานหลายประเภทด้วยกันที่ถูกจำแนกเป็นโรงงานจำพวกที่ 3 โดยไม่ขึ้นกับจำนวนแรงม้าหรือจำนวนคนงาน ยกตัวอย่างเช่น โรงงานเกี่ยวกับน้ำมันจากพืชและสัตว์ โรงงานผลิตแอลกอฮอร์ โรงงานฟอกย้อมสี โรงงานเกี่ยวกับไม้ เป็นต้น

สามารถดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับประเภท ชนิด และขนาดของโรงงาน โดยละเอียดได้จาก กฎกระทรวงกำหนดประเภท ชนิด และขนาดของโรงงาน พ.ศ. 2563 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/A/062/T_0013.PDF

และสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ กรมโรงงานอุตสาหกรรม โทร (02)-202-4000 หรือ https://www.diw.go.th/

4. เงื่อนไขการขออนุญาตตั้งโรงงานและใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)

• สำหรับโรงงานจำพวกที่ 2ก่อนดำเนินกิจการ ไม่ต้องขออนุญาต แต่ต้องแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทราบก่อนเริ่มดำเนินงานประกอบกิจการ เมื่อจะเริ่มประกอบกิจการโรงงานให้แจ้งต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ทราบเสียก่อน
• สำหรับโรงงานจำพวกที่ 3จะต้องดำเนินการขออนุญาตประกอบกิจการโรงงาน ก่อนประกอบกิจการ ตามพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 โดยใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานที่ได้รับจะเรียกว่าใบ ร.ง.4

5. ร.ง. 4 คืออะไร?
ใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4) คือใบอนุญาตที่ทางกรมโรงงานอุตสาหกรรมออกให้สำหรับโรงงาน ประเภทที่ 3 ที่ได้รับอนุญาตให้ตั้งโรงงานได้ โดยเป็นโรงงานที่มี เครื่องจักรมากกว่า 75 แรงม้า และมีจำนวนคนงานมากกว่า 75 คน ในปัจจุบันตาม พ.ร.บ. โรงงานฉบับแก้ไขใหม่ใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน ร.ง. 4 นั้นไม่มีหมดอายุ ดังนั้นจึงไม่ต้องมีการต่ออายุของใบ ร.ง. 4 ค่ะ แต่ยังคงต้องมีการจ่ายค่าธรรมเนียมโรงงงานรายปีตามกำลังแรงม้าที่ใช้นะคะ

6. วิธีการและเอกสารในการขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)
ก่อนเริ่มดำเนินการยื่นขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน หรือ ร.ง.4 นั้น ให้ติดต่อกรมโรงงานอุตสาหกรรมในเขตจังหวัดที่โรงงานตั้งอยู่เพื่อทำการข้อคำแนะนำเพิ่มเติมด้านเอกสารและวิธีการดำเนินการขอ เพื่อความราบรื่นในการจัดเตรียมเอกสารต่างๆ จากนั้นจะเป็นขั้นตอนในการจัดเตรียมเอกสารในการขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน หรือ ร.ง.4 ซึ่งเจ่าหน้าที่อาจขอเอกสารประกอบเพิ่มเติมตามประเภทของโรงงาน เช่น รายงานประเมินความเสี่ยง เป็นต้น โดยจัดเตรียมเอกสารทุกอย่างจำนวน 3 ชุด

รายการเอกสารสำหรับขออนุญาตประกอบกิจการโรงงาน

1. คำขออนุญาตประกอบกิจการโรงงาน
2. หนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล (ในกรณีผู้ขอเป็นนิติบุคคล) คัดสำเนาไม่เกิน 3 เดือน
3. สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน และ สำเนาทะเบียนบ้าน หรือหนังสือเดินทางของกรรมการผู้มีอำนาจลงนาม
4. หนังสือมอบอำนาจ
5. เอกสารแสดงการมีสิทธิ์ใช้ที่ดิน เช่น สำเนาโฉนด
6. แบบแปลนแผนผังอาคารโรงงาน ลงนามรับรองความปลอดภัยโดยวิศวกรควบคุม
7. แผนผังแสดงการติดตั้งเครื่องจักร รับรองความปลอดภัยโดยวิศวกร
8. สำเนาหนังสืออนุญาตก่อสร้าง
9. ขั้นตอนการผลิตโดยละเอียด
10. เอกสารอื่นๆตามที่เจ้าหน้าที่กำหนด เช่น รายงานประเมินความเสี่ยง เป็นต้น

7. ขั้นตอนในพิจารณาใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4)
หลังจากที่ผู้ประกอบการกรอกข้อมูลในคำขอและเตรียมเอกสารครบถ้วนแล้ว ขั้นต่อไปคือการยื่นเอกสารกับทางกรมโรงงานอุตสาหกรรมค่ะ โดยยื่นที่กรมโรงงานอุตสาหกรรมตามจังหวัดที่โรงงานตั้งอยู่ สำหรับในเขตกรุงเทพมหานครสามารถยื่นออนไลน์ ส่วนขั้นตอนในการพิจารณาอนุญาตโรงงานนั้นใช้เวลาประมาณ 30 วัน โดยมีขั้นตอนดังนี้

ขั้นตอนในการพิจารณาอนุญาตโรงงาน

1. ผู้ประกอบการยื่นคำขอพร้อมเอกสารประกอบ
2. เจ้าหน้าที่พิจารณาความครบถ้วนถูกต้องของเอกสาร
3. เจ้าหน้าที่ลงรับเรื่อง
4. เจ้าหน้าตรวจสอบและพิจารณาการประกอบกิจการ กระบวนการผลิต ทำเลที่ตั้ง การป้องกันเหตุเดือนร้อนรำคาญ และการบำบัดมลพิษ พร้อมจัดทำรายงานสรุปผลการตรวจสอบ
5. เจ้าหน้าที่แจ้งผลการพิจารณาต่อผู้ประกอบการ หากอนุมัติจึงดำเนินการออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน ร.ง.4 หรือหากไม่อนุมัติผู้ประกอบการมีสิทธิ์อุทธรณ์ภายใน 30 วัน