บทความ

เกร็ดความรู้เรื่องปั๊มสูบน้ำ
17/08/2023

เกร็ดความรู้เรื่องปั๊มสูบน้ำ
17/08/2023

เกร็ดความรู้เรื่องปั๊มสูบน้ำ

เกร็ดความรู้เรื่องปั๊มสูบน้ำ
ปั๊มสูบน้ำ (Water pump) คืออุปกรณ์ที่ใช้ในการสูบน้ำจากแหล่งน้ำหรือถังน้ำขึ้นมาในระบบท่อน้ำหรือบ่อน้ำ ซึ่งมักนำไปใช้ในหลายงานทั้งในงานโครงการก่อสร้าง อาคารและโรงงาน ระบบน้ำประปา การเกษตร และงานอื่น ๆ ที่ต้องการส่งน้ำไปยังที่ต้องการใช้งานต่อไป เช่น การเลี้ยงสัตว์ในฟาร์ม การนำน้ำไปใช้ในการเพาะปลูก หรือการบำรุงรักษาสวนเรือน

ปั๊มสูบน้ำมีหลายชนิดและขนาดต่าง ๆ ซึ่งแต่ละชนิดจะมีการใช้งานและการติดตั้งที่แตกต่างกัน บางประเภทของปั๊มสูบน้ำสามารถทำงานด้วยพลังงานไฟฟ้า แก๊ส หรือเชื้อเพลิงหมุนเกิด ส่วนปั๊มที่ใช้ในงานที่ไม่มีแหล่งไฟฟ้าหรือที่ต้องการความพลาซ่า อาจใช้ปั๊มสูบน้ำที่ใช้พลังงานจากการหมุนเกิดของเครื่องยนต์หรือมือขับ

การเลือกใช้ปั๊มสูบน้ำจำเป็นต้องพิจารณาความเหมาะสมของขนาด การไหลของน้ำ แรงดันที่ต้องการ และพลังงานที่ใช้ในการขับเคลื่อนปั๊ม เพื่อให้สามารถทำงานอย่างมีประสิทธิภาพและประหยัดพลังงานในการใช้งาน ควรปฏิเสธไม่ให้มีการทำงานเกินขอบเขตที่กำหนด หรือทำงานโหมดเกินภาระที่กำหนดไว้เนื่องจากอาจทำให้เกิดความเสียหายในปั๊มหรือระบบท่อน้ำ

นอกจากนี้ยังควรดูแลรักษาปั๊มสูบน้ำอย่างสม่ำเสมอเพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพและความชำรุด การทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ การตรวจสอบสภาพการทำงาน และการซ่อมบำรุงเมื่อเกิดอาการเสีย จะช่วยให้ปั๊มสูบน้ำให้การใช้งานได้อย่างนานนี้

การทำงานของเครื่องสูบน้ำเสีย
เครื่องสูบน้ำมีหลายประเภทตามลักษณะการใช้งาน เครื่องสูบน้ำที่ใช้กับน้ำดิบ น้ำประปา หรือน้ำเสีย ควรใช้ชนิดใบพัดปิด (Close Impeller) แต่เครื่องสูบตะกอนต้องใช้ชนิดใบพัดเปิด (Open Impeller) หรือกึ่งเปิด (Semi Open Impeller) เพื่อป้องกันไม่ให้ใบพัดขัดข้องจากการอุดตันของตะกอนหรือเศษตะกอนรในน้ำเสีย โดยเครื่องสูบน้ำที่มีชื่อเรียกแตกต่างกัน ดังนี้

(1) เครื่องสูบน้ำชนิดใบพัดหนีศูนย์ (Centrifugal Pump) เป็นเครื่องสูบน้ำที่อาศัยการหมุนของใบพัดจากมอเตอร์เพื่อทำให้เกิดแรงหนีศูนย์กลางและสามารถสูบน้ำได้ ซึ่งเครื่องสูบน้ำชนิดนี้มีหลายประเภท เช่น เครื่องสูบน้ำที่ติดตั้งอยู่เหนือระดับน้ำ เรียกว่า Centrifugal End Suction เครื่องสูบน้ำที่สูบได้ด้วยตัวอย่างโดยไม่ต้องเติมน้ำ เรียกว่า Self-Priming แต่ถ้าไม่สูบน้ำด้วยตัวเองเรียกว่า Non Self-Priming ซึ่งจะต้องทำการติดตั้ง Foot Valve ที่ปลายท่อดูดและเติมน้ำให้เต็มในเส้นท่อทางดูดหรือห้องเครื่องของเครื่องสูบน้ำก่อนการใช้งาน เครื่องสูบน้ำชนิดใบพัดหนีศูนย์

(2) เครื่องสูบน้ำชนิด (Diaphragm Pump) เป็นเครื่องสูบน้ำที่อาศัยการทำงานของแผ่น Diaphragm ในการสูบน้ำ ซึ่งเครื่องสูบน้ำชนิดนี้เหมาะสำหรับใช้สูบน้ำเสียที่มีปริมาณตะกอนสูง

(3) เครื่องสูบตะกอนชนิดสกรู (Screw Pump) เป้นเครื่องสูบน้ำที่อาศัยการหมุนแบบสกรูในการสูบน้ำเสียหรือตะกอน

(4) เครื่องสูบน้ำชนิดติดตั้งจุ่มลงในบ่อน้ำ (Submersible Pump) เป็นเครื่องสูบน้ำที่อาศัยการเหวี่ยงตัวของใบพัด ในการเคลื่อนที่ของของเหลวอย่างรวดเร็ว เครื่องสูบน้ำชนิดติดตั้งจุ่มลงในบ่อ
ลักษณะเด่น

(5) เครื่องสูบน้ำชนิดแห้ง (Dry Pit Pump) เป็นเครื่องสูบน้ำที่สามารถติดตั้งในสถานที่ที่แห้ง โดยมีอุปกรณ์ระบายความร้อนด้วยน้ำไหลเวียนตลอดเวลา
ลักษณะเด่น

การตรวจสอบ และแก้ไข

(1) การเปลี่ยนแปลงของมาตรวัดความดัน (Pressure Gauge)
สาเหตุ : เครื่องสูบน้ำหรืออุปกรณ์ประกอบเครื่องสูบน้ำ เช่น Foot Valve หรือ Check Valve ชำรุด
การแก้ไข : ตรวจสอบอุปกรณ์ประกอบเครื่องสูบน้ำ ถ้าพบว่าชำรุดให้แก้ไขซ่อมแซม หรือติดต่อบริษัทผู้จำหน่ายให้ตรวจสอบการทำงานของเครื่องสูบน้ำ

(2) มีเสียงดังผิดปกติ
สาเหตุ : เกิดความผิดปกติกับใบพัด
การแก้ไข : ติดต่อบริษัทผู้จำหน่ายให้ตรวจสอบการทำงานของเครื่องสูบน้ำ

(3) มีการใช้พลังงานสูงกว่าปกติ

การดูแลบำรุงรักษา

  1. ตรวจสอบการอุดตันของอุปกรณ์ประกอบเครื่องสูบน้ำและระบบท่ออย่างสม่ำเสมอ
  2. ตรวจสอบการทำงานของลูกลอยอย่างสม่ำเสมอ
  3. ทำความสะอาดเครื่องสูบน้ำอย่างสม่ำเสมอ
  4. หยอดน้ำมันหล่อลื่นในจุดที่จำเป็นตามคู่มือการใช้งานเครื่องสูบน้ำตามระยะเวลาที่กำหนด